Patnos Turizm Bilgileri

Patnos Kümbetleri
Anonim kümbet veya üçkümbet olarak bilinir. Karakoyunlular devrinden kalmadır. Selçuklu mimari tarzında, figürlü Plastik eserlerdendir. Kümbet cephesinde çift kartal ve simetrik iki kartal işlenmiştir. Ayrıca kıvrık dallarla başka hayvan figürlerinin birleştirildiği görülür. Patnos ta birçok kümbet olduğu halde, çoğu tahrip edilmiştir. Zirekli, Köseler, Taşkın ve Acılı köylerinde kümbetler vardır.





Anzavur Tepe
Patnos kalesi olarak ta bilinir. Yeni adı Kot tepedir. Patnos Un 2 km. kuzey batısında, Ağrı karayolunun kuzeyindedir.

Anzavur (kot) tepe, Ağrı ilinde en eski uygarlık merkezidir. Urartulardan kalmadır. M.ö. 8. yüzyılda yapıldığı anlaşılan saray, tapınak ve bina kalıntıları vardır. Yerleşimi çevreleyen savunma sistemini Kral Menua, tapınağı ise Kral işpuini yaptırmıştır. Tepe, kuzey tarafından düzeltilmek suretiyle hazırlanmış bir geçitle Aladağ uzantısı yükseltilere bağlanır. işte bu tepe Urartulardan kalma bir antik kent, aynı zamanda  bir mabettir. Ancak yaygın ve tarihi baskınlar sonucunda yıkıntı haline gelmiştir. Sadece tapınak, platform, mezar taşları, bazalt taşlarla örülmüş kale ve bina temelleri, tepeyi çevreleyen sur izleri ve kazı yerleri belli olmaktadır.

1959 ve 1960 yıllarında, kaçak kazılarda birtakım kalıntıların görülmesi üzerine, burada arkeolojik kazılar yapıldı. ilk araştırma ve kazıyı, Ankara üniversitesi adına, 1960 yılında Kemal balkan yaptı. 1961-1963 arasında da Kemal Balkan ile Raci Temizer birlikte yürütüller. Kazılarda Kral Menua ya ait tapınak, birçok Urartu yapısı ve mezarı ortaya çıkarıldı. Buradan elde edilen buluntuların çoğu Erzurum ve Van müzelerindedir.

Kral işpuini tarafından yazdırılmış, fakat, başka bir yerde bulunmuş bir kitabeye göre, Patnos ta ayrı tapınak yaptırıldığı anlaşılıyor. Patnos a 19km. uzakta olan Orta Damla köyünde bir Urartu kitabesi vardır.

Girik Tepe
Patnos un 1km. güney doğusundadır. Değirmen tepe olarak ta bilinir. Bu tepe, 15 km yükseklikte bir höyüktür. şimdi tahrip edilmiş, iyice alçalmıştır. Anzavur tepe ile birlikte burada da kazı yapılmıştır. Kazılarda, höyük tepesinde saraya benzeyen atınsal bir yapının, höyüğü çevreleyen bir surun kalıntısı ortaya çıkmıştır.

Bina, blok taş temel üzerine kerpiç duvarlarla yapılmıştır. Sarayın Patnos bölgesine çok önem veren Urartu Kralı Menua veya oğlu I. Argişti döneminde (M.ö. 789-766) inşa edildiği sanılmaktadır.

Girik tepesinin Urartuların yönetim merkezi olduğu bilinmektedir. Kazılarda hiçbir yazılı belgeye rastlanmamıştır. Ancak büyük bir yangın geçirdiği anlaşılmaktadır. Buna da 8. yüzyılın sonunda veya 7. yüzyılın başında, kuzeyden yahut doğudan gelen atlı kavimlerin yaptığı ihtimal dahilindedir.

1960-1963 kazılarında, Girik tepede; yanmış bir iç avlu, taht odası, salonlar, kiler, mutfak ve iri iri Toprak küplerin dizili olduğu mekanlar, mutfakta ocaklar, mangal, değirmen, havan, Hamur yoğurma taşları, harem dairesinde 37 yanmış iskelet, iskeletlerin üzerinde yüzük, küpe, bilezik, kemer, boncuk, mühür, Altın ve tunçtan yapılmış çok sayıda süs eşyası bulunmuştur.

Patnos Tarihi Bilgileri

Ağrı daki tarihi kalıntıların en eskisi, Patnos taki Aznavur ve Girik tepeleridir. Urartu uygarlığından kalma bu tepelerde tapınak ve çeşitli maddi kültür ürünleri bulunmuştur. Urartular ın Aladri, Romalıların Patusis adın verdikleri Patnos, Urartu devletinin dini başkenti idi. Asur ve Sümerler in saldırısıyla Urartular M.ö. 748 de Tuşba (Van) şehrini terk ederek, daha kuzeydeki dini merkezleri olan Patnos a yerleşmişlerdir.

Urartular dan sonra Asurlular ın , Persler in, iskender, Roma ve Bizans imparatorluklarının egemenliğinde kalan içle toprakları, M.ö. 625 te Türklerin eline geçti. Hz. ömer zamanında Müslüman Arapların akınına uğradı. Abbasiler döneminde tamamen Müslümanların kontrolüne geçti. 1042/43 yılında Türkmen akıncıları buralara seferler yaptı. 1064 te Selçuklu sultanı Alparslan tarafından Türk topraklarına katıldı. Malazgirt zaferinden sonra Türk göç yolları üzerinde olduğundan Orta Asya ve Horasan (iran) dan gelen birçok Türk boy ve aşiretinin ilk yerleşme alanı oldu. Zafer sonrasında (1071), geleneğe göre buranın fethinden önemli rol oynayan Ebu l Kasım Selçuk a verildi. Böylece Saltukoğullarının ve daha sonra da Anadolu Selçuklularının egemenliğine giren Patnos ve çevresi, Ahlat ı merkez edinen Sökmenli Devletinin yıkılmasıyla (1027), iranlıların Celayirlilerin, Timurun, Karakoyunlu ve Akkoyunlu Türkmen beyliklerinin ve iran Safevilerinin yönetiminde kaldı. 1514 çaldıran Zaferinden sonra Osmanlı devleti topraklarına katıldı. zaman zaman iran kontolüne giren Patnos, 1578 de tekrar Osmanlılarca geri alındı. Cumhuriyet dönemine kadar Van beylerbeyliğine bağlı kaldı.

1877-1878 ve 1914-1918 Osmanlı- Rus, savaşlarında Rus işgaline uğrayan Patnos, Ermeni zulmü gördü.Ermeniler burada toplu katliamlar yaptılar. 14 nisan1918 de işgalden kurtuldu.



Patnos ilçe oluncaya kadar Malazgirt e bağlı bir bucak idi. 1936 yılında ilçe haline getirildi ve Ağrı ya bağlandı. Malazgirt in Sultanmut (Doğansu), Ahlat ın Sarısu ve Erciş in Dedeli bucakları, bu yeni ilçenin bucakları oldu.

Tarihi yapıları arasında; Urartu dönemine ait tapınak ve saray kalıntıları, Selçuklu ve Osmanlılardan kalma, kümbet ve türbelerdir. Bu kümbet ve türbelerin bir kısmı Malazgirt zaferinde şehit düşen, diğerleri ise Yavuz Sultan Selim in çaldıran seferi sırasında bu bölgede konaklayan Osmanlı Ordusundan bazı kumandanlara ait olduğu sanılanlardır. Bunlar Ziyaret, Taşkın, Köseler ve Acım köylerindedir. Ziyaret ve Sultan (Sultanmut), Sultan Alparslan ın buralarda Genel Karargahını kurması sonucunda bu adları almıştır.